Jak wygląda wcześniak?

Kochana Mamo, Kochany Tato!

Już wiecie lub możecie domyślać się, dlaczego to akurat Wasze dziecko urodziło się jako wcześniak. Teraz czas na to, abyście mogli dowiedzieć się jak ono wygląda. Jest to uzależnione przede wszystkim od tygodnia, w którym przyjdzie ono na świat.

Dziecko urodzone pomiędzy 22. a 25. tygodniem ciąży

Na tym etapie dziecko wygląda bardziej jak płód. Oznacza to, iż najczęściej ma ono zrośnięte powieki, żywoczerwoną skórę niepokrytą żadnymi włoskami, czy mazią płodową. Taki wcześniak może nie posiadać prawie w ogóle tkanki tłuszczowej – każdy dotyk będzie więc sprawiał mu ból. Spod cieniutkiej skóry widoczne będą także naczynia krwionośne, a uszy ze względu na brak zgrubiałych chrząstek mogą być miękkie i zwinięte.

Nie są także w pełni wykształcone narządy płciowe. Oznacza to, iż u chłopców jądra nie są jeszcze umiejscowione w worku mosznowym, natomiast u dziewczynek wystawać mogą fragmenty błony śluzowej. W 26 tygodniu ciąży płuca mają charakter kanalików, w miarę upływu czasu stają się przewodami (cewkami) – dopiero po 32 tygodniu stają się pęcherzykowe. Jest to najistotniejsze w rokowaniu przeżycia dziecka i szacowaniu wystąpienia ryzyka Zespołu Zaburzeń Oddychania, a także tego, czy podany surfaktant zadziała prawidłowo.

Wcześniak urodzony pomiędzy 22 a 25 tygodniem ciąży zmagać się będzie także z obniżonym napięciem mięśniowym.

Dziecko urodzone po 26 tygodniu ciąży

Wcześniaki, które przyjdą na świat pomiędzy 29 - 32 tygodniem ciąży są dużo bardziej ruchliwe, jednak nie są jeszcze w stanie panować nad swoimi odruchami. Często potrafią na przykład złapać palec swojego rodzica lub obrócić główkę na drugą stronę tak, aby było im wygodnie.

Dzieci urodzone po 26 tygodniu ciąży mają najczęściej bardzo cienką, pomarszczoną skórę, która pozbawiona jest jakiejkolwiek warstwy tłuszczu. Ma ona najczęściej czerwony odcień z zauważalnymi pod nią naczyniami krwionośnymi. Ciało pokryte jest meszkiem płodowym (czyli miękkimi włoskami, będącymi pozostałością z życia płodowego), który przestaje być zauważalny najczęściej w okolicy prawidłowego terminu w jakim nasze dziecko miało przyjść na świat.

Do 35 tygodnia uszy wcześniaczka są bardzo miękkie i elastyczne, ponieważ nie posiadają jeszcze w pełni wykształconych chrząstek. Na pozór sprawiać mogą wrażenie, iż nasze dziecko wygląda jak „mały elf”. Nie ma się jednak czym martwić – wraz z rozwojem przyjmą one naturalny i normalny kształt. Narządy płciowe są już w pełni rozpoznawalne, mogą jednak nie być do końca rozwinięte. U sporej ilości chłopców – wcześniaków zauważyć można tak zwanego wodniaka (nagromadzenie się płynu w jądrach), jednak najczęściej wada ta zostaje samoistnie wchłonięta.

Po 35 tygodniu ciąży wcześniak posiada już bardzo silne mięśnie, które pozwalają mu na ułożenie się w najbezpieczniejszej dla niego na tym etapie – pozycji embrionalnej.

Należy pamiętać przede wszystkim, że wygląd każdego wcześniaka na danym etapie ciąży to również kwestia indywidualna. Jedno dziecko rozwija się szybciej, inne wolniej. To, co u jednego będzie dobrze rozwinięte, u drugiego może być dopiero w początkowym stadium wzrostu. Musimy także zdawać sobie sprawę, że zachowanie wcześniaka przez dłuższy czas (najczęściej ten pozostający do jego prawidłowego terminu porodu) będzie znacznie różniło się od takiego, jakie reprezentować na podobnym etapie może prawidłowo urodzony noworodek. Nie powinno nas to jednak martwić - jest to najczęściej etap przejściowy.

Oto zdjęcia Mikołaja i jego mamy Dominiki ukazujące rozwój oraz wygląd wcześniaka w zależności od wagi oraz ilości dni, jakie minęły od chwili porodu. Pomoże to Wam, Kochani Rodzice zobaczyć, jak w praktyce rozwija się wcześniak i jak zmienia się jego wygląd z dnia na dzień, z każdym kolejnym gramem wagi i centymetrem wzrostu. Chcąc dać tak zwany punkt odniesienia, zdjęcia porównują wygląd wcześniaka razem z wyglądem jego mamy oraz otaczających go przedmiotów.

Siatki centylowe rozwoju wcześniaków:

Siatka centylowa długości ciała dziewczynek urodzonych przed 32. tygodniem ciąży

 Siatka centylowa masy ciała dziewczynek urodzonych przed 32. tygodniem ciąży

 Siatka centylowa długości ciała chłopców urodzonych przed 32. tygodniem ciąży

 Siatka centylowa masy ciała chłopców urodzonych przed 32. tygodniem ciąży

 Siatka centylowa masy ciała dziewczynek urodzonych między 32. a 37. tygodniem ciąży

 Siatka centylowa długości ciała dziewczynek urodzonych między 32. a 37. tygodniem ciąży

 Siatka centylowa długości ciała chłopców urodzonych między 32. a 37. tygodniem ciąży

Siatka centylowa masy ciała chłopców urodzonych między 32. a 37. tygodniem ciąży

Autor: Dagmara Macios 

Konsultacja Medyczna: lek.med. Katarzyna Szagała - neonatolog

Skąd biorą się wcześniaki?

Miało być tak pięknie. Ciąża, ogromna radość, ładnie zaokrąglający się z tygodnia na tydzień brzuszek, wyczekiwane wizyty u ginekologa, podglądanie swojego szczęścia na zdjęciach
z aparatu USG. Nagle szpital, przedwczesny poród, Twoje dziecko leży na oddziale intensywnej opieki noworodka. I co teraz? Rozpacz, żal – co mogłam zrobić inaczej/lepiej?
W czym zawiniłam?

Przede wszystkim zapamiętaj – to, że Twoje dziecko urodziło się za wcześnie nie oznacza, że popełniłaś jakieś błędy. Po prostu musisz pogodzić się z tym, że tak miało być. Spróbuj zaakceptować ten fakt, dzięki temu poradzisz sobie z całą sytuacją dużo lepiej, niż może Ci się teraz wydawać.

Nadal jesteś matką, cud narodzin – pozostaje cudem, Twoje maleństwo, które widziałaś na USG – nadal jest Twoim dzieckiem. Jedyna różnica polega na tym, iż teraz zamiast nosić swoje szczęście nadal w brzuchu – będziesz odwiedzać je przez pewien czas na oddziale intensywnej opieki noworodka. Dzięki dostępnemu w szpitalu sprzętowi – po części uda się odtworzyć choć w minimalnym stopniu warunki do prawidłowego rozwoju i dojrzewania Twojego wcześniaka. Jest w najlepszych możliwych rękach, więc nie obwiniaj się, tylko zacznij walkę o normalne życie dla Twojej pociechy. Twój dotyk, wsparcie, miłość, mleko, które uda Ci się ściągnąć – to najlepsze, co możesz mu teraz dać. Wiadomo – czujesz się zaskoczona, często przybita, nie potrafisz odnaleźć się w nowej sytuacji – to nic dziwnego. Nie kryj swoich łez i żalu – okazywanie emocji w dużym stopniu pomoże Ci oswoić się
z sytuacją i zacząć nabierać sił na dalszą drogę. Szpital to dopiero początek, jednak wiara
w to, że będzie dobrze, a przede wszystkim rodzicielska miłość jest w stanie przenosić góry.

Wiele z nas – rodziców wcześniaków zadaje sobie to pytanie – DLACZEGO? Dlaczego to akurat ja, co się stało, jak można było temu zapobiec. Nie ma jednej konkretnej odpowiedzi. Każdy przypadek jest indywidualny, wyjątkowy.

Wcześniakiem nazywane jest dziecko urodzone przed 37 tygodniem ciąży bez względu na jego masę ciała.

Trzeba liczyć się z tym, że w prawie 30 procentach przypadków nie ma konkretnej przyczyny przedwczesnego porodu i nigdy nie uda się już tego ustalić. W literaturze fachowej można odnaleźć wiele klasyfikacji przyczyn porodów przedwczesnych. Według profesor Ewy Helwich mówić można o dwóch grupach: społecznych oraz medycznych.

Przyczyny społeczne to konsekwencja poziomu życia oraz norm obowiązujących
w społeczeństwie, czyli:

•  uciążliwości wynikające z pracy,
•  nadmierne obciążenie,
• stojąca pozycja ciała podczas pracy,
• hałas,
• narażenie na oddziaływanie czynników szkodliwych,
•  świadomość zdrowotną,
• status społeczny rodziców dziecka.

Medyczne przyczyny to na ogół:

• niewydolność cieśniowo-szyjkowa,
• zakażenie wstępujące – prowadzące do infekcji wewnątrzmacicznej,
• nieprawidłowości w obrębie błon płodowych i łożyska (wady macicy, przodujące łożysko)
• choroby matki (nadciśnienie tętnicze, cukrzyca),
• ciąża wielopłodowa.

Przyczyny porodu przedwczesnego pomiędzy 27 a 32 tygodniem ciąży to głównie:

•  zakażenie owodni lub kosmówki,
• patologie krążenia łożyskowego,
• krwawienie (odklejenie łożyska, krwiak za łożyskiem).

Są to jednak bardzo ogólne pojęcia – pamiętaj, że każda z nas jest inna, nie można więc kierować się „fachową” wiedzą zawartą w książkach i artykułach, nie zagłębiając się dokładnie w historię danego przypadku.

Autor: Dagmara Macios 

Konsultacja Medyczna: lek.med. Katarzyna Szagała - neonatolog